Geduld, geduld...

Na een aantal kleine frustraties: veel light-offs, geen internetverbinding, opgeslagen documenten (dagboek) niet goed opgeslagen, nu dan eindelijk weer een verhaal. Mijn geduld is aardig op de proef gesteld en zal nog wel meer op de proef gesteld worden, maar ach... eerst is het weer even gelukt! ;)


Fietsen door de Ashanti

Zondag was het zover. De fiets, die Mr. Ark mij afgelopen zaterdag aanbood om te gaan gebruiken als vervoersmiddel van en naar K&Q, was klaar. Ik kon hem aan het einde van de middag op komen halen bij zijn huis. Hij woont ongeveer 500m bij mijn huis vandaan, dus een gemakkelijke opgave. Nadat de banden gecheckt waren, de pedalen hersteld en de remmen gemaakt, kreeg ik hem mee. De komende drie maanden wordt deze herenfiets mijn vervoersmiddel. Ik kan niet wachten! Thuis, in Nederland, ben ik gewend om een aantal keren per week hard te lopen en fiets ik elke dag. Sinds ik in Ghana ben heb ik mijn schoenen nog niet aangehad en is het veel te warm om te rennen. Omdat K&Q ver van mijn huis ligt, zo’n 6km, neem ik de taxi en kom ik dus niet veel in beweging. Ik mis mijn beweging en ben dus erg blij met het aanbod om deze fiets te kunnen gebruiken!
Nu snel de shortcut leren, want de snelweg waar ik met de taxi over reis, is veel te gevaarlijk. Auto’s rijden er hard en gebruiken de vluchtstrook om in te halen, om kuilen te ontwijken of om mensen in en uit te laden (taxi’s). Geen weg voor een fietser dus, al zijn er genoeg doorgewinterde Ghanezen die zich hier niks van aan trekken en gewoon de snelste weg kiezen.
Voordat ik verder ga, nog even kort iets over Mr. Ark.

Mr. Ark is de founder van het project voor lichamelijk gehandicapten hier in Offinso. Hij is zelf ook lichamelijk gehandicapt. Heeft toen hij ongeveer 35 jaar was een ernstig auto-ongeluk gehad waarbij twee mensen omkwamen. Hijzelf verloor hierbij zijn rechter arm. Sinds die dag is zijn leven veranderd. Van een succesvol zakenman en voetballer, werd hij opeens niet meer gezien. Hij wilde wat aan deze houding in de maatschappij doen en is fondsen gaan werven om hem te helpen bij het opzetten van een project voor mensen zoals hij. Hij wilde laten zien dat je kunt werken als je beperkt bent en dat je een opleiding kunt volgen. Met dit project wil hij de lichamelijk beperkte mensen een doel in het leven geven en wil hij hen helpen met het opzetten van een eigen zaak (schoenenmaker, kledingmaker, houtwerker). Omdat je vanuit de maatschappij en regering niet op ondersteuning hoeft te rekenen, een hele opgave om dit op te zetten. Een erg mooi en indrukwekkend project. Het lijkt in zijn opzet wel wat op de PCC, een project gericht op mensen met een verstandelijke beperking. Ook mensen zonder rechten (hier in Ghana).
Ons project Kings & Queens (founder Margaret Adutwumwaa, helaas overleden) sluit aan bij projecten als PCC en het project van Mr. Ark. We zijn nog klein, heel klein, maar ook dit gaat groeien. Het nieuwe huis is in aanbouw en de farm wordt al deels gebruikt. Deze week worden de bonen gerooid! Ook de kinderen die hier wonen hebben thuis gewoond. Bij ouders die niet wisten wat er van hen moest worden. Opgesloten in een kamertje in het huis, zonder dat er in hun behoeftes werd voorzien. Zo heb ik al een aantal verhalen gehoord en als ik dan nu naar de kids kijk. Onvoorstelbaar! Zie wat ze doen; de meesten doen hun was zelf met de hand, ze kunnen zichzelf douchen, tandenpoetsen. Elkaar helpen, klusjes doen etc. Opeens bloeien deze kinderen op, worden ze een eigen persoonlijkheid en krijgen ze de kans om zichzelf te zijn. Het doet me goed om te zien dat er steeds meer van dit soort initiatieven komen in Ghana. Dat ook ouders zien dat hun kind wel degelijk tot iets in staat is. Nu hoop ik dat dit soort inzichten ook bij de Ghanese overheid aankomen. Steun van hun kant zou toch wel heel erg welkom zijn!

Maar goed, nu even terug naar het fietsen. De shortcut om precies te zijn. Geen idee waar ik langs zou moeten. Dus John, de buurjongen en neef van mijn gastgezin, kwam me maandagmiddag ophalen vanaf K&Q om me de korte/veilige weg te leren. Aan het eind van de middag zag ik hem aankomen met twee fietsen, twee kleine mountenbikes. Fijn, de tocht kon beginnen. Ik kwam er al snel achter dat mijn remmen niet heel goed reageerden, dus het tempo bleef beperkt. Sowieso met het warme weer hier, verstandig om rustig aan te doen. We fietsten weg en meteen al op onbekend terrein. Richting de Secondary School en daar het terrein op. We volgden een lange zandweg en onderweg legde John me wat dingen uit, de school, de slaapzalen voor de studenten, de kantine, de sportvelden. Groot! John leidde me overal langs. Nu ging het prima, maar ook samen kon het af en toe mis gaan. In Nederland kan ik al niet zoveel met een tomtom. Helemaal als ik op het plaatje let raak ik compleet in de war. Dus toen ik in mijn linker oor de stem van John hoorde die zei: ‘nu rechtsaf’, reed ik acuut naar rechts en hoorde ik meteen: ‘nee, niet nu! Daar pas!’. Het was al te laat, ik trof mezelf aan op een erf omringd door een goot. Ik kon er niet uit en zag John verderop doorfietsen. Ik moest afstappen en mezelf en de fiets over de goot tillen. Snel fietste ik weer mee: Okay, I’m back, let’s go! Een volgend moment ging het weer mis; ik hoorde ‘now left’, dus ik ging left. Maar nee ook dit klopte niet: ‘Nee, nee rechts! Sorry, ik ben niet zo goed in het verschil tussen rechts en links’. Lachend gingen we verder.
Soms lijkt het allemaal heel logisch, maar is het dat niet. Kun je rechtdoor of rechtsaf, ga je schuin, door de berm om het hek heen, om achter het hek je weg te vervolgens. Is achter het hek, de grote weg… O, als ik dit ook maar allemaal zelf weet te vinden straks!
Opeens fietsten we dan Offinso (Old Offinso) binnen. De fietsen werden weer ingeleverd op de markt (Kokote genaamd) en John en ik liepen het laatste eindje naar huis. Super, nu helemaal klaar voor mijn eigen pogingen naar K&Q ‘by bike’.

Woensdag 7:30 uur
Vanmorgen stond ik al vroeg op. Ik had er zin in, voor het eerst alleen op de fiets die ik van Mr. Ark mag lenen de komende tijd. De fiets is een herenfiets, heeft geen versnelling en is van het type dat gebruikt werd in de jaren ‘40-‘50. Zo lijkt het tenminste. Na mijn ontbijt, op de fiets. Klaar om te gaan en met mijn Run2Day-rugzakje om rijd ik de heuvel richting het dorp op. (dit rugzakje, een keer gratis gekregen na een loopje, heb ik op het laatste moment in Nederland nog in mijn tas gepropt. Ik ben daar heel blij om, want deze heb ik nu elke dag bij me!). Na 50m geef ik het op, pfff, de fiets fietst zwaar, loodzwaar en ik kan net zo goed gaan lopen. Is het mijn conditie?! Het voelt alsof deze fiets staat afgesteld op 3-6 (3 Voor, 6 achter), dus behoorlijk zwaar. Maar na een tijdje lopen wordt de weg vlakker en ik stap weer op. Het gaat goed, voelt beter, ik kom aan op Kokote, de markt en vanaf nu moet ik goed opletten, want ik heb de route pas een keer eerder gefietst. Ook moet ik opletten mij zelf als fietser in Ghana te zien en niet als fietser in Nederland. Dit houdt in: voor fietsers zijn er bepaalde regels en rechten. Regels: al het andere verkeer gaat voor, niet jij. Verkeer van rechts, links, voor en achter gaat voor en jij moet desnoods opzij, want zij gaan niet opzij. Rechten: Geen. Geen rechten voor fietsers, dus goed opletten en niet gaan schelden als je van de sokken wordt gereden. Auto’s rijden om de kuilen heen en daarom moet je dus altijd gefocust zijn.
Na 10m begeef ik me al in de eerste situatie waar ik me in Nederland druk om zou maken, een vrachtwagen rijdt me tegemoet, op mijn weghelft. Braaf ga ik in de berm staan en laat hem passeren. Het klinkt misschien allemaal wat link, maar het tempo waarmee de auto’s rijden in Offinso is traag. Alle situaties zijn dus gemakkelijk in te schatten.
Ik geniet van het fietsen. Ik herken de weg en zie waar ik heen moet, puur op herkenning en ook omdat John me bepaalde aanknopingspunten heeft gegeven. Een keer fiets ik verkeerd, maar al snel kom ik hier achter en ik ben zo weer op de goede weg. Na 25 minuten zie ik opeens de poort van de Secondary School. Jee, gehaald. Ik ben er, mijn fiets is nog heel, de kuilen, heuvels, greppels, stenen en keien onderweg zijn overleefd. Bezweet en dorstig kom ik aan op K&Q. Mooi, vanaf vandaag dus op de fiets naar het werk!

Dinsdag, 22 november: 7:00 uur
Afgelopen week geteisterd door vele light-offs (uitval van stroom) of een verbroken internetverbinding. Vorige week vrijdag met Linda naar het Vodafone- Internetcafé vertrokken om flink aan de bak te gaan. Ik wilde wat extra informatie zoeken over Down Syndroom, epilepsie, autisme, medicatie en een weblog- verhaal plaatsen. Echter, na 5 minuten internet, vloog het internet eraf. Anderhalf uur heb ik gewacht, gehoopt dat het terug zou komen, maar nee, dat gebeurde niet. Er zat niks anders op voor Linda en mij dan terug te gaan naar Offinso. Ook beter nu terug gaan, dan later op de dag, vanwege de enorme drukte op vrijdagen en in verband met de Kerst. Onze enige winst van vandaag is het ophalen van twee scharen en een bloknote. Nait veul dus.
Om dit ‘nait veul’ op te krikken naar ‘wat meer’, besloot ik om dinsdag weer terug te gaan naar Kumasi. Dit klinkt heel simpel, maar: tot dit vierde bezoek van mij aan Ghana, had ik altijd een vreselijke hekel aan Kumasi. Het is de tweede stad van Ghana en het centrum is groot en chaotisch. Ben altijd bang dat ik er verdwaal of dat ik mijn spullen er kwijt raak. Kejetia is het centrale station, gelegen in het centrum van de stad. Er tegenaan ligt de grootste markt van West-Afrika. Brr, ik ben er een paar keer geweest, maar het enige wat ik toen gezien heb zijn heel veel mensen, heel veel kraampjes en de benen van de persoon die ik aan het volgen was. Dus Kumasi is voor mij een obstakel. Ik ben er niet graag en als ik er kom, dan met iemand anders en om er zo snel mogelijk weer weg te kunnen. Alleen, met mezelf, was ik er nog nooit geweest.
Deze keer in Ghana merkte ik echter dat ik, zonder te veel bagage, best herkende waar we waren. Aangekomen in Kejetia bleek het intercafe in de wijk ernaast te liggen en dat is ook nog de enige wijk waar ik me op mijn gemak voel in Kumasi. Dat is fijn dus. Nu twee keer met Linda naar Kumasi geweest en vier keer de route naar het internet gelopen. Dit in combinatie met mijn eerdere bezoeken aan deze wijk, maakte dat ik afgelopen dinsdag wel alleen naar Kumasi durfde.
Ik wilde flink aan de bak en op tijd weer terug zijn in Offinso en daarom zat ik om 07:00u al in de trotro. Al ver voor het centrum stond het verkeer vast en pas een uur later kwamen we aan op Kejetia. Waar ik bang voor was gebeurde, we stopten voor het station, omdat het op het station te druk was. Ik moest dus uit de trotro en probeerde op straat te plaatsen waar ik heen moest. Ik herkende de kerk verderop en liep naar het plein van het station. Hoe dan ook, als ik maar niet op de markt verzeild zou raken. Al lopende kwam ik erachter waar ik heen moest en zo kwam het dat ik de goede kant van Kejetia bereikte en over kon steken naar de wijk Adum. Hier was het rustig en ik voelde me op mijn gemak. Wel moest ik goed opletten waar ik langs moest, want alle andere keren liep ik er gewoon (domweg) achter de anderen aan door. Ik bereikte het internetcafé en vond dit toch wel een hele stap. Bij het internetcafé aangekomen, even voor 9uAM, kreeg ik te horen dat er de komende week een cursus gegeven wordt van 9-12uur. Ik kon dus niet op internet, tenzij ik mn eigen laptop had meegenomen. Dit had ik uiteraard niet en ik probeerde nog uit te leggen dat ik van ver kwam, dat het ‘urgent’ was, maar ze mochten me niet binnen laten. Wel kreeg ik een adres van een andere goede internetlocatie. Ik was niet echt blij, maar wilde ook niet terug gaan zonder mijn informatie. Ik schreef op waar ik heen moest en liep weer terug naar Kejetia. Vandaar weer terug naar Adum, waar moest ik nu heen? Vandaar met de taxi naar Kejetia, weer terug naar Adum, omdat ik daar een trotro kon krijgen naar het andere café. Weer een uur later kwam ik aan bij Kumasi Tech. (Kumasi university of technology). Ik moest even zoeken en rondvragen, maar iedereen was behulpzaam en zo werd ik op de goede plaats gebracht. Ik bevond me aan de rand van Kumasi en het internetcafé lag verscholen achter een aantal huizen, had ik zelf nooit kunnen vinden. Of dit nu echt de enige andere oplossing was voor vandaag? Ik kon het me niet voorstellen. Maar goed, geen keus en weinig tijd over, dus aan de bak dan maar. Na een uur gestopt met internetten, moest tenslotte nog terugreizen. Ik besloot lunch te kopen en wat sinaasappels en snel vervoer te zoeken.
De snelweg over naar het trotro- station was druk. Met de meute rende ik mee om over te steken. Ik werd in een trotro geplaatst die leeg was, maar wel naar Kejetia ging. Mijn gevoel zei me dat dit niet klopte, hoezo leeg en hoezo wachten terwijl er zoveel trotro’s zijn. Ik zei dat ik haast had en stapte weer uit, liep naar voren en kwam inderdaad in een volle trotro naar Kejetia terecht. Rijden maar! 40 Min. later gedropt ruim voor Kejetia, weer lopen. Gelukkig herkende ik de weg en na 15 min. lopen kwam ik aan op Kejetia. Nu nog het perron voor Offinso. Hier moet ik wel even bij vermelden dat de enige overeenkomst tussen een station in Kumasi en een station in Groningen is dat het een station is. Meer niet. Dus geen duidelijk borden met perron zoveel- zoveel, of plaatsen voor voetgangers en plaatsen voor de busjes. Nee alles loopt dwars door elkaar heen. Dus moet je goed opletten waar je loopt en zoveel mogelijk met de meute meegaan, omdat je dan weet dat de busjes stoppen om je erdoor te laten. Ik vond het station van Offinso (tot mijn verbazig wel vermeld op een groot bord) en kwam in een overvolle trotro volgeladen met bagage. Op het dak werden de laatste dozen en koffers nog vastgezet onder een net en we waren klaar om te gaan. Dit zat mee, ik hoefde gelukkig niet lang te wachten. Het was druk en 1,5 uur later kwam ik rond half 2 aan bij K&Q. Uitgeput van de hele onderneming en niet geheel tevreden met het resultaat van wat ik had willen doen.
Ondanks dat ik niet kon doen wat ik wilde, wel weer een stukje angst voor Kumasi overwonnen! Het gaf me een goed gevoel voor het eerst van mijn leven alleen op pad te zijn geweest in Kumasi. Waarschijnlijk lees ik dit over een aantal weken terug en snap ik dan niet waarom ik hier zoveel woorden aan gespendeerd heb, omdat Kumasi routine is geworden. Ben benieuwd en hoop het! Voor nu ben ik er in elk geval blij mee!

Goed, er is nog veel meer om te vertellen, maar daar val ik jullie later wel een keer mee lastig! Tot later dus, xxx Aline

Ps. Er bestaat Custard vla in Ghana! Heb het afgelopen weekend gehad: ‘instand custard porridge’. Lekker!
Ook al veel gebakken en geroosterde bakbanaan gehad. De zoete variant nog wel. Is er in deze tijd van het jaar in overvloed.

Ps. Ik ga toch nog even door.

Woensdag, 16 november
Het Orthopedisch Centrum
Vorige week woensdag met Mr. Ark, Renate en 10 patiënten van het project naar een orthopedisch centrum bij het ziekenhuis in Duayaw Nkwanta. Ontzettend interessant en veel mogen zien. We vertrokken om 05:00u precies met een busje en checkten om 07:00u in bij poli. Tot 9uur hadden Renate en ik de tijd om vrij rond te lopen en we kregen dan ook een rondleiding van een aantal bekende artsen. Het was een groot terrein en bij de afdeling fysiotherapie trof ik voor het eerst in mijn leven een ware Snoezelruimte aan! Zomaar, midden in Ghana, in een ziekenhuis. Ik zag het op het bord staan bij de ingang en toen ze hoorden welke studie ik had gedaan brachten ze me naar de Snoezelruimte; dit zal jij wel kennen dan! Ik was helemaal enthousiast en verbaasd bij binnenkomst. Net als in Nederland.
Snoezelen komt van ‘snuffelen’ en ‘doezelen’ en is ontwikkeld voor mensen met een verstandelijke beperking met een zeer laag niveau. Meer het belevingsniveau. Er wordt veel gedaan met licht, kleuren, bewegingen en vormen. Snoezelen wil deze mensen een beleving geven in het leven en wil hen helpen te ontspannen (kort door de bocht). De dokter zei: en we zien dat het helpt!
Onze rondleiding ging door en zo kwamen we bij de afdeling ‘klompvoeten’ aan. In Nederland zou zo’n rondleiding stoppen bij de deur van de behandelruimte, maar in Ghana mag je als gast en geïnteresseerde alles zien. Er werden twee stoelen gehaald en Renate en ik namen erop plaats. Het duurde maar even of het werk begon. Verschillende moeders met baby’s, oudere kinderen en volwassenen met hun benen in het gips kwamen binnen. Een voor een werd bij hen het gips verwijderd en zo nodig opnieuw gezet.
Een nieuwe ontwikkeling in Ghana is dat een klompvoet te genezen is. Klompvoeten maken een persoon beperkt en daarmee is er geen toekomst voor deze persoon. Door zo snel mogelijk de klompvoeten aan te pakken, door ze in te gipsen, kunnen veel van deze mensen zonder problemen lopen en dus een zo gewoon mogelijk leven opbouwen. Er werd ons uitgelegd hoe de scoring ervan werkt. Erg interessant en indrukwekkend om te zien!
De rest van de dag ook interessant, gezien hoe de patiënten van het project geholpen werden en voorzien werden van advies en attributen (krukken, steunen).

Okay, tot zover!
xxx