Spinnen, slangen en muggen

Ananse 1, 2, en 3

Mensen die me een beetje kennen, weten dat ik bang ben voor spinnen. Hierbij de nadruk op ‘een beetje’ (je hoeft me dus niet goed te kennen om dit te weten). Je hebt me bijvoorbeeld een keer binnen zien lopen op het feestje van mijn huisgenoot waar je te gast was: ‘Hallo, sorry dat ik stoor, maar is hier iemand niet bang voor spinnen?’ ‘Er zit er een in mijn kamer en nu kan ik niet slapen..’. Of je kent me een beetje omdat je mijn collega bent en me van mijn stoel ziet springen terwijl we aan het praten zijn, omdat er een spin over de stoelleuning loopt. Ik schroom er niet voor om dan aan te geven dat ik niet eerder weer ga zitten, voordat de spin weg is (gehaald.. en niet door mij!).
Mensen die me een beetje kennen en weten dat ik naar Ghana ga hebben dan ook hun zorgen geuit:‘ Weet je wel dat er hele grote spinnen zijn daar?’ en ‘En jij gaat naar Ghana?’. Ja, ik ga.
Nu, een aantal weken later heb ik er al de nodige gespot. Ik leer ze steeds beter kennen. Zo hoef ik niet bang te zijn voor de platten. Zij zijn snel en lijken op krabbetjes. Ik denk dus heel hard aan krabbetjes als ik deze soort zie en meestal is dat voldoende om mijn dag te doorlopen.
Ook weet ik dat spinnen van structuur houden, kijk maar naar hun webben. Strak en vol logica. Naast structuur, ook regelmaat, of in elk geval hechten ze waarde aan hun eigen plekje. En dit is erg belangrijk om te weten voor mensen zoals ik. Spinnen wonen echt op een vaste plek en ze settelen. Passanten zullen ze gedogen op hun plek, maar ze laten zich zien en tonen dat het wel hun huis is dat betreden wordt.

Zo is er op K&Q Ananse 1. Locatie: de wc.
Ik denk dat ik haar de 3e keer dat ik ging aantrof. Verscholen in de deur. Ik zag haar, ging uptempo verder en sprintte de wc uit. Dacht nog ‘krabbetje, krabbetje’! Nu tig keren later is het goed. Ik weet dat ze er is en zij weet dat ik af en toe langs kom en haar niet tot last wil zijn.

Daarnaast is er Ananse 2. Locatie: het bed van de vrijwilligers in the volunteerroom/office op K&Q.

‘Krabbetje, krabbetje’ gaat bij deze spin niet op. Zij is niet plat namelijk, maar staat hoger op haar poten. Brrr… En ja, ook zij hecht waarde aan haar vaste stek. Helaas is het mijn bed. Ik slaap er dus niet meer sinds ik haar gezien heb (slaap nu bij Linda op de kamer, sowieso veel gezelliger!). De eerste keer dat ik haar zag, roetsj over mijn kussen, haalde ik Kofi op. ‘Kofi, bra, Ananse, help!’. Niet alleen Kofi kwam, maar alle kids. Meteen duidelijk dat er hier niemand bang is voor spinnen. Mijn bed werd geinspecteerd en bij het zien van de spin werd er geroepen en gewezen en probeerde Kofi, dapper als hij is, de spin te pakken. Maar helaas, ze zijn snel!
Goed, ook zij is er dus nog. Ik gedoog haar aanwezigheid, wat moet ik anders?

Ananse 3. Locatie: de keuken van K&Q
Het dak van het gebouw bestaat uit golfplaten. Deze zijn van binnen te zien, maar daar let je eigenlijk nooit op. Het zit zo hoog, je denkt niet eens aan het plafond.
Op een keer sta ik in de keuken en drink ik wat water. Linda en Janet lopen beiden de keuken uit als ik het in mijn hoofd krijg om omhoog te kijken. Waarom nu, opeens, weet ik niet echt. Maar ik doe het. Ik kijk omhoog, langzaam… Eerst de kast bij langs met potten en pannen, dan de muur erboven, dan het plafond en zo sta ik met mijn hoofd in mijn nek. Ik kijk wat en zie golfplaten, balken en stofnesten. Hoog. Ik kijk weer weg, maar denk dat opeens ‘Stof?’. En ik doe het weer, weer langzaam omhoog met mijn blik. Zodra mijn hoofd weer in mijn nek zit kijk ik weer naar het stof, maar deze keer dieper. Ik kijk en zie wat ik niet wil zien. Boven me, volgens mij, voor mij de tot dan toe grootste spin ooit in Ghana! Zelfs met een schutkleur, bruin/oranje. Ik staar haar aan: dikke poten, groot lijf… OK! Genoeg! Hoofd omlaag en ik loop de keuken uit. …”Krabbetje, krabbetje..krab.. KRab, KRAB, KRRRAB!!!”

Deze spin gedoog ik niet, deze negeer ik gewoon. Nooit meer kijk ik omhoog in de keuken. En.. het werkt. De meeste keren denk ik niet eens aan haar als ik er ben. Al weten ook wij van elkaar dat we van elkaar op de hoogte zijn…

Dit stukje schreef ik ergens begin december, nu begin januari kan ik de lijst aanvullen met Ananse 4, 5 en 6. Maar laat ik het kort houden. Nummer 6 was zwanger, kroop over de keukendeur met een witte bol onder aan haar buik. Linda wees me op haar en veegde haar ondertussen de keuken uit. Rrrrrrrr…Ggggssssss,tttttt (ik ga altijd rare geluiden maken als ik er een zie).
Nummer 4 en 5 waren samen. Ik liep naar het toilet en aangezien ik Ananse 1 compleet gewend ben deed ik geen spinnencheck voordat ik er binnenstapte. Nu stapte ik binnen en voelde ik iets langs mijn schouder schampen. Ik reageerde meteen en zag een ONTIEGELIJK grote spin op ooghoogte over de muur kruipen. Week, onpasselijk en rare geluiden makend sprong ik het toilet uit. Linda! Linda! Ananse, biiiiig one! Me suroo Ananse paa!! (Linda een heule grote spin en ik ben er ontzettend bang voor!). Linda, mijn held, sowieso, maar ook nu weer, kwam er aan met de bezem. Ik stond met slappe benen op een afstandje aan te wijzen waar ze moest zijn. Linda veegde met haar bezem, zag de spin en zelfs nog een. Opeens zag ik de bezem naar buiten komen en ploften er twee ONTIEGELIJK grote spinnen buiten op het zand: ‘pok’. Je wilt het niet geloven, maar deze spinnen waren blijkbaar zo zwaar dat ze geluid maakten bij hun landig op het zand. Ik sprong omhoog en het maakte me niet uit dat er een moeder en twee kinderen naar het tafereel waren komen kijken en me ondertussen uitlachten. ‘Iellll, Blluuuu, IEEEE!’ Hoogspringend ging ik de hoek om, om later terug te keren om te vragen of ze al weg waren. Pfffjoew. Ze waren weg…
….maar ja, waar naar toe?

Deze ervaringen hebben als gevolg dat ik sinds die dag de wc de eerste dagen (week) heb vermeden. De eerste keer zelfs ging ik ‘s avonds achter het gebouwtje, ik wilde er niet meer in. Maar langzaam aan komt het weer. Nu, een aantal weken later loop ik dapper naar het toilet en heb ik mijn eigen ritueel ontwikkeld. Ik kijk niet omhoog, niet hoger dan 45 graden vanaf de grond. Ik open de deur, bekijk de deur, inspecteer de deur, dan de wc, dan de vloer en de muur. Echter alleen dat stuk van de ruimte wat ik kan zien vanuit mijn gebogen positie. Dan ga ik bukkend op de wc zitten, kijk naar beneden, niet om me heen, want: wat ik niet zie, is er niet. Ik probeer uit alle macht niet te denken wat er met me gebeurt als er een vanaf het plafond in mijn nek valt…Brrr, GGgg, sssjjJJjj!!

31 December 2011

”Nkoraanzaa, Nkoraaaanza! That wonderful town, I’m gonna stay there around! Nkoraanza! Nkoranzaa!”

Ik ga naar Nkoranza en ik neem mee…. Ik ga zelfs naar de heuvels van Nkoranza en ik neem mee:
1. DEET! Ofcourse!
… Check…
……Check?! … Dubbelche.. ?
Ik zei, ik ga naar de heuvels van Nkoranza en ik neem mee.. DEET!
Nee dus, geen DEET. Oke, gewoon rustig blijven. We gaan gewoon door..
Ik ga naar Nkoranza en ik neem mee:
2. Een broek met lange pijpen?!
Check.. check… laat maar, geeft niet..
Ik ga toch naar Nkoranza, de heuvels zelfs van Nkoranza, sterker nog ik-ben-er-al, en ik neem mee:
3. Sokken?
4. Dichte schoenen?
5. Lange mouwen??

Goed voorbereid dus, afgelopen vrijdag met Ellen naar Nkoranza. Morocco zou de zaterdag erop trouwen en daar wilden we natuurlijk graag bij zijn! Rond 17:00u komen we aan in de heuvels van Nkoranza/N’zungo. We slapen dit weekend in het weeshuis Let Kids Smile waar Ellen een aantal jaren heeft gewerkt en waar ik in de zomer van 2007 meegeholpen heb met klussen. Een super mooie plek!
Nu is het in Ghana sowieso belangrijk om vanaf 17:00u de DEET-spray te gaan gebruiken ivm malaria-muggen, maar hier in de heuvels kan het geen kwaad om de hele dag door DEET te gebruiken. Hier zijn namelijk erg veel zandvliegjes, die heel graag bijten. Dit weet ik als geen ander.
Maar toch. Ervaren als ik ben, maar tegelijkertijd ook chaotisch op z’n tijd, neem echter geen enkele vorm van protectie mee. (was alleen maar met mijn hoofd bij de bruiloft, of m’n jurkje nu wel of niet in mijn tas zat..pfff).
Ook al heb ik een geschiedenis met vele muggenbeten: al dan niet in Ghana, Griekenland, Frankrijk of ‘gewoon’ Nederland. Ook al heb ik meerdere ontstekingen gehad als gevolg van insectenbeten. Ook al heb ik malaria gehad en weet ik dat de gemiddelde mondiale muggenpopulatie zich graag tegoed doet met mijn bloed, ik neem niks mee. He-le-maal niks. En waarom? Hoe?! Foutje?!

Gevolg van dit foutje:
Rechter enkel, voet en kuit: ik ga ze tellen—40 beten.
Linker enkel, voet en kuit: ik tel deze ook—37 beten.
Dit brengt het totaal op maar liefst: 77 beten in een tijdsbestek van zo’n 90 minuten. Oftewel de zonsondergangsperiode. De periode van de dag waarop de gemiddelde reiziger, die een beetje om zichzelf geeft, zich onder de DEET sprayt, alles bedekt wat niet meer nodig is en zich terugtrekt onder een klamboe. Slim hoor! Hoorde ik maar bij die groep….


December 2011

Garden City Special School

Vorige maand brachten Linda en ik een bezoek aan the Garden City Special School in Kumasi. Deze school biedt onderwijs aan kinderen met een beperking. De leerlingen wonen er intern op een grote compound. We hadden er via onze contactpersoon in Offinso een afspraak gemaakt met Mr. Otu. Toevallig een oud-bekende van Linda uit de PCC-tijd. Mr. Otu is een professional op het gebied van speciaal onderwijs aan personen met een beperking. Erg interessant dus ook voor ons project om eens met hem te praten. Om te kunnen horen hoe er nou eigenlijk in Ghana gewerkt wordt met betrekking tot assessment voor deze personen. Van een aantal tools (de GABS en DAP-T) had ik eerder via een Duitse professional uit Ghana gehoord, maar wat is er nog meer? Op welke volgorde pakken we dingen hier aan? Welke stappen moeten we nemen voor de kinderen van K&Q, waarvan er eigenlijk niks op papier staat?
Een erg boeiend en leuk gesprek met Mr. Otu later, weten we meer. Voor mijzelf ook een goede les. Ik hoefde niet enkel aantekeningen te maken en te luisteren, maar er werd bij alles gevraagd of ik het begreep en of ik het uit kon leggen. Ook vroeg hij wat ik zou doen als.. dit… dan als dat…. Dus werd ik ook uitgedaagd om mijn eigen ideeen in te brengen.
Het gesprek duurde ruim 2 uur en aan het einde van die uren wreef Mr. Otu de vermoeidheid uit zijn ogen, legde Linda haar hoofd op tafel en voelde ik dat mijn wallen op kwamen zetten. Veel informatie in een korte tijd, maar allemaal voldaan!
Onder de rondleiding die we kregen hoorden we nog meer over de manier van werken in Ghana. Met een pakketje papieren en een kladblok met aantekeningen vertrekken we aan het einde van de middag weer naar Offinso.
Nu, sinds 3 weken, zijn we begonnen met het afnemen van de Assessment- vragenlijsten. Om-de-beurt komen ouders (meestal moeders) van de kinderen naar K&Q en vullen we met hen de 15-pagina lange vragenlijst in. Dit klinkt eenvoudig, maar een afspraak om 8u ‘s morgens betekent standaard dat we de persoon pas vanaf 10u kunnen gaan verwachten. Een enkele keer komt iemand niet opdagen, of zelfs om 15:00 pas. We nemen het maar zoals het komt en vorige week zaten er opeens 2 moeders tegelijk om half 9 in de morgen! Een volgende obstakel voor mij is toch wel de taal. Het Twi, als ik weet waar het over gaat, toch wel aardig te volgen, maar zelf vragen stellen, het gesprek dieper aangaan? Nee, dat kan ik nog niet. Linda is daarom altijd bij het gesprek aanwezig en zij vertaalt van mij naar de moeder en van de moeder terug naar mij. Dit duurt soms wel even en daarom doen we soms twee dagen over de vragenlijsten.
Op een middag hebben we een gesprek met een moeder en proberen we ook haar vragen te beantwoorden en wat uitleg te geven over Down Syndroom. Haar kind werd en wordt nog steeds niet door de omgeving geaccepteerd. Het kind is van de watergeesten, dat werd vroeger al tegen haar gezegd en pas toen ging ze zich realiseren dat haar kind anders was. Ze was dol op haar kind, maar kon haar kind niet veilig opvoeden. We laten haar foto’s zien van andere kinderen met Down Syndroom. Ze kijkt blij verrast als ze ziet dat deze kinderen dezelfde kenmerken laten zien als haar kind.
Sommige moeders horen voor het eerst dat ook blanken, Europeanen, Chinezen, Amerikanen gehandicapt kunnen zijn of Syndromen kunnen hebben zoals het Down Syndroom.
Een ander belangrijk punt waar we mee bezig zijn is het achterhalen van de geboortedata van de kinderen. De data die nu gebruikt worden zijn enkel aangemaakt voor de ziekenhuispassen. Echter voor het testen en de assessment zijn deze data wel van belang om het kind op het juiste niveau te schatten.
Mijn eerste insteek was om van iedereen zijn Id-kaart te kopieren. Ik dacht dat dat simpel zou zijn. Maar hier in Ghana is het niet gebruikelijk om een paspoort of id-kaart te hebben. Veel van de kinderen bij ons hebben geen identiteitskaart en daarom hebben we nu gevraagd om geboortebewijzen mee te nemen. Gelukkig hebben de meesten dit, zijn er slechts enkelen spoorloos en moeten we bij hen genoegen nemen met de datum die de ouder aan ons doorgeeft. We maken kopieen en sparen zo de leeftijden van de kinderen.
Aan het einde van een assessment-formulier ondertekenen we allemaal, Linda, ik en de ouder, dat we aanwezig waren en alles naar waarheid hebben ingevuld. We hebben inkt voor de ouders die niet kunnen schrijven en laten hen een vingerafdruk zetten.
Met het invullen van deze formulieren zijn de eerste stappen gezet.


31 december 2011
Vervolg van ons weekendje in de heuvels van Nkoranza. De bruiloft van Morocco begon, in tegenstelling tot die van Charity, om 7:30u AM sharp. Vanaf het weeshuis zouden de moeders met de kinderen lopend naar de kerk. Wij, Ellen en ik, Lizzy, Faruk (de kinderen van Ellen) en Kofi zouden met de taxi gaan, omdat Lizzy haar rolstoel mee moest. De wegen in Ghana zijn niet zoals de stoepen en paden in Nederland, dus haar naar de kerk duwen zat er niet in. Wanneer de taxi komt zien we dat het een kleine panda is, of een grote invalidewagen. Ook zien we dat niet alleen wij, maar ook de moeder van Faruk, zus en zusje nog in de auto stappen. Er zit voor Ellen en mij niks anders op dan samen op de bijrijdersstoel te zitten. Met ons drieen voorin, met z’n 6n achterin hobbelen we over de zandweggetjes. Goed en wel komen we aan, nog voor de anderen en krijgen we een plekje vooraan in de kerk. De dienst is al begonnen en we treffen Morocco en zijn bijna-vrouw in mooie witte kleding aan. Regelmatig muziek en dans en al snel ook de echte plechtigheid. Ja!!!
De dienst gaat nog even door en rond half 1 staan we weer buiten. We maken nog wat foto’s met het bruidspaar voordat Ellen en ik apart van de groep nog even Nkoranza in gaan. We kopen henna en bij Hadja laat ik nog even mijn nagels lakken. Handig zulke tentjes!
Dan lopen ook Ellen en ik terug naar N’zungo. Een mooie tocht door de heuvels. We besluiten gewoon de oude route te nemen, dus over de kleine paadjes. We merken echter al snel dat de kleine paadjes niet meer zijn zoals toen. Er zijn meer huizen gebouwd waardoor de route anders loopt en het eerste paadje de heuvels in is volgegroeid met riet. Dapper wagen we toch een poging. Maar ik haak al snel af, ben me toch wel erg bewust van mogelijk aanwezige slangen. Ook Ellen geeft het op en we lopen terug naar het grote pad. Een tweede poging, we weten nog een pad. Ook dit pad moeilijk herkenbaar, maar we komen op de goede weg en vinden onze weg. Dan halverwege is opeens het pad volgegooid met afval en het stinkt! We willen niet helemaal teruglopen, dus we tillen onze rokken op en springen erdoor en erover. Aan de overkant wijst Ellen me op een grote boom waarvan Emilio altijd zei dat hij op een mooie vrouw leek. Nu is de helft van de hoge boom afgebroken en is de vrouw niet meer te zien. Opeens voel ik dat mijn tenen zich in een gladde derrie bevinden. Ik kijk omlaag en zie dat ik poep aan mijn slipper en aan/om mijn tenen heb. Ik gruwel, want ik weet, dit is mensenpoep. Zojuist met het springen ben ik op een zakje met poep getrapt. Bang voor infecties begin ik het schoon te trappen, maar het lukt niet. Gelukkig is de rivier dichtbij en gaan we daar heen. We reopen ‘Ago!’, omdat het een mannenbad-plaats is en we niemand willen storen. We krijgen antwoord en mogen afdalen. Stijl omlaag, zo’n 20 meter, stappen we via de rotsen omlaag. Daar aangekomen krijg ik water en maakt een van de mannen mijn slipper schoon. Zelf maak ik mijn tenen met water, gras en bladeren schoon. Als ik weer schoon ben klimmen we weer omhoog. Erg charmant, trekken we onze rokken weer op om de grote stappen op de rotsen te kunnen nemen.
Boven aangekomen, allebei buiten adem, vervolgen we onze weg. Na een tijdje komen we aan bij het weeshuis waar we neerploffen in een van de stoelen. We krijgen meteen een beker pito, wat ook onze lunch is. Lekker! (Pito= lokaal zelfgebrouwen bier, erg populair en erg lekker) Deze was vers en had daarom nog weinig alcohol. Dit moet mee naar Nederland! En mocht dat niet lukken, dan zeker een aanrader om het hier eens te komen drinken.


03-01-2012

Mr. Koomson

Een mop uit het tijdschrift van de middelbare school van Gifty en Joe (van mijn gastgezin). Ik schrijf hem in het Engels over, ik denk dat dat beter is en zo is meteen het Ghanees-Engels te zien.

“ Mr. Koomson, a.k.a. Auntie Comfort”
An armed robber after robbering a man and his wife of their belongings decides to kill them after some questions:
To Woman: What is your name?
Woman: Aunty Comfort.
Robber: Oh! You share the same name with my mother so I’ll spare you.
To Man: What is your name?
Man: My name is Koomson, but everybody call me: Aunty Comfort.

6 januari 2012

Ooit heb ik ergens gelezen dat de Nederlandse vrouw gemiddeld zo’n (getal ben ik kwijt) 100 keer per dag in de spiegel kijkt. Bij gebrek aan een spiegel en overvloed aan hitte, betrap ik mezelf er hier op minstens zo vaak in de ventilator te kijken.

Soms als ik met mijn ogen dicht de wind over mijn gezicht laat gaan droom ik weg. De ene keer verlang ik naar een handje sneeuw om in mijn nek te gooien. De andere keer zie ik een nog grotere ventilator voor me, eentje met twee beugels aan de zijkant. Dat ik me eraan vastpak, de ven op stand 6 zet en zo omhoog kom dat ik horizontaal in de wind hang. Dan doe ik mijn ogen weer open, pak mijn blauwe doek, veeg mn gezicht ermee af en staar weer in de ven.